بسم الله الرحمان الرحیم
راه روشن
پس از عاشورا امام سجاد همه عمر را وقف تبلیغ پیامهای عاشورا میکند .چون صفحه عاشورا بهترین پیام رسان زنده و جاوید مکاتب الهی است .
نه اینکه ادیان دیگر با موضوع قربانی دادن یا ایثار کردن بیگانه باشند نه هیچ چنین چیزی قابل تصور نیست .
اصل دین بر اساس تقوی و سرمایه گذاری برای دین و خدا و پیامبر و اصلاح اجتماعی و فردی است .
در همه ادوار و اعصار دین برابر با گذشت و فداکاری و جانفشانی و سرمایه گذاری مادی و معنوی است .جز این هم نمیتواند باشد .
چرا که همیشه ان و غارتگران در جای جای شهر منتظر غفلت مردم و تاراج کردن هستی مردم است.
غارت اشکار و نهان مردم توسط برخی از مردم یک امر دائم و همیشگی است و تعجبی هم ندارد .
مثل انگلیس و امریکای فعلی که مثل اعلای غارت در عصر ما هستند.
نکته مهم همیشه غفلت مردم و یا به غلفلت کشیدن مردم و فریب عمومی است.
همیشه به غفلت کشیدن ملتها یا خواب کردن یا پرت کردن حواس مردم شیوه همیشگی دشمنان بشر و انسانیت است .
الان هم امریکا و اذناب کثیف او دنبال همین مطلب هستند چه در ایران و چه در دنیای اسلام .
روشن است همه تهدید ها و تحریمها برای همین مطلب است .
پس اینهمه کشتار پیامبران و افراد صالح برای همین مطلب است برای به غفلت کشیدن مردم . زیرا مانع اصلی فریب مردم همین پیامبران و افراد فهمیده و الهی هستند .
پس این همه جنگ و مرافعه بشر و اختلاف و ادمکشی و خونریزی برای تصاحب اموال و موقعیت های انان است .
بعضی افراد ساده گمان میکنند که کفار فهم درستی ندارند و به عمق مطالب پی نمیبرند و جنگ و دعوا راه می اندازند.
در صورتی که اگر انها مطالب را می فهمند اما چون آن را بر خلاف منافع نامشروع خود میدانند انکار و تکذیب میکنند .
اگر نمیفهمیدند مستحق عذاب نبودندو مستحق آتش و جهنم نبودند و اگر به آتش میرفتند به آنها ظلم شده بودولی ابدا خداوند ظالم نیست .
اما در این 1200 سال پس از عاشورا ما به تاریخ بشریت و به سیره ائمه هدی علیهم السلام نگاه بکنیم ببینیم چه حوادثی اتفاق افتاده و بر خورد تاریخی با این واقعه چطوری بوده است .
1- برخورد ائمه هدی علیهم السلام حضرات معصومین
2- برخورد ا نسانهای اندیشمند اسلامی
3- برخورد اندیشمندان غیر اسلامی
برخورد اولیه ازطرف معصومین توسط امام سجاد و حضرت زینب سلام الله علیها
بلافاصله چه در روز عاشورا و چه روزهای اسارت و چه در کوچ دادن شهیدان و اسرا و چه در دربارابن زیاد و یزید آغاز شد .
بر ورد صریح وصحیح و قاطع و روشنگرانه بقیه السیف و بیبی زینب و امام سجاد حتی رقیه و دیگران یک بر خورد صحیح و منطقی با پشتوانه علم غیب و خبر های گذشته و آینده بود
این گذر حساس اسارت که اهل بیت داغدار بودند و همه عزیزان خود را ازدست داده بودند خود بسیار در اینده این انقلاب فکری موثر بود .
دشمن همه حیله خود را بکار گرفته بود که این نهضت را کور و پایان یافته وانمود کند . دشمن برای خود میخواست از همین داغ عزیزان هم مشروعیت ی دست و پا کند .
لذا میگوید خدا برادرت را کشت و شما را رسوا کرد
دستگاه ی اموی میخواست این پیروزی رنگ اید ئولوژیک بدهد و برای اهل بیت داغ و از دست دادن عزیزانشان را هم غم و غصه و هم خواری و ذلت قلمداد کند.
اگر انها موفق به اجرای برنامه خود میشدند دیگر عاشورا از دست میرفت یا اینکه دیگر نیروی افرینش انقلابی اش را از دست میداد . دیگر عاشورا نمیتوانست کانون انقلابهای متعدد در وسعت جهانی قرار بگیرد .
اما بر خورد اغازین علیا مخدره زینب به این الودگان مخمور و مستان پیروزی خیلی زود ان سوی برنامه و سکه را به انها نشان داد .
خیلی زود دستگاه اموی فهمید که نه در کوفه و نه بین راه تا شام نه جای توقف و ایستادن است و نه محل قدرتنمایی و تبلیغات .
خطبه زینب سلام الله اولین زنگ خطر را برای ابن زیاد و دارالاماره کوفه به صدا در آورد .
خطبه زینب چند موضوع مهم را در بر داشت
1-توجه دادن به عظمت مطلب و اصل واقعه
2-باران شماتت برای کوفیان به جهت دست آویز قرار گرفتن و الت دست شدن حکومت اموی
3- بیان صریح به جنایت بزرگ کوفیان کشتن ال الله و اسارت حرم و شکستن حرمت
4-لعن و نفرین و انذار کوفیان
این خطبه کوتاه از زبان زینب و ان شیرزن دشت کربلا که از حلقوم اتشین او خارج میشد در گام اول سبب به هم خوردن اوضاع ی کوفه شد .
انها که این خونریزی و ددمنشی را انجام داده بودند هر کدام فکر بیهوده ای در سر داشتند.
گر چه بیشتر سربازان براحتی میفهمیدند میدان میدان جنگ و نبرد نیست . ولی وعده های تو خالی ابن زیاد و تطمیع سران قبایل و غرور های جاهلی انها را در میدان نگه داشته بود .
هر چه بود خیالات واهی بود و افکار غلط و امال و ارزوی بیخود و بیجهت که هر گز امید رسیدن به آنها نبود.
لشکر ابن زیاد به اشباح رجال و مردگان ایستاده و بی هویتی تبدیل شده بودند که اراده تصمیم گیری و انتخاب و اجرا هیچکدام را نداشتند . پس این جناینت بزرگ به دست انها صورت وقوع یافت .
کوفیان قدر نبوت و دین و علی ع و امام حسن ع را ندانستند و حالا به نهایت کفر و نفاق رسیده بودند. و کر بلا ظهور قدر ناشناسی و کفر و سبعیت اموی بود نه چیز دیگر همچنان که جهنم هم فقط ظهور و نمود همان اعمال وحشیانه خودشان است .
کربلا خود چون اینه ایست که تجلیگاه ارمانهای والای بشری از یک طرف و دیدگاه حیوانی انسان و شیطان از طرف دیگر است .
کربلا نمود و مرکز تضارب اراء است
کربلا راه روشن انسان معاصر بعد از واقعه عاشورا تا بعد از ظهور است
کربلا مرکز و ارزوی اهل دل و عشاق اهل معرفت است
کربلا نمود پیروزی حق بر باطل و اندیشه بر سبعیت و اهلل اخرت بر اهل دنیاست .
باری به هر جهت ابن زیاد خیلی زود فهمید قدرت مقابله با ان ایمان قوی و فکر روشن و اگاهی بخش ر ا ندارد زینب زبان علی در کام دارد و منطق قران او را نمیشود به ارعاب و تهدید ساکت کرد نه
به فریب و مکر و نه هیچ چیز دیگری اکنون دیگر برای ابن زیاد خطری بالا تر از وجود اهل بیت در کوفه نیست .
چه برای حفظ ابروی خود و چه برای حکومت خود بهتر است هر چه زود تر اینان را روانه شام نماید و این اتش زیر خاکستر را از منطقه حکومتی خود دور نماید
در بار ابن زیاد
ما قصد نداریم همه انچه مطرح شده بیان کنیم انچه که گفتیم از اینن مناظره انتخاب میکنیم
در بار ابن زیاد کاخی بوده و تختی و ابن زیاد بر بالای ان و سر ابی عبدالله را جلو خود گذاشته پس اسرا را وارد کردند.
مشهور است که ابتدا گفت من هذه المتکبره یا متنکره این زن کیست ؟ و این جمله را برای توجه دادن مردم و فریب انها و تخفیف اهل بیت گفت . و سپس این جمله: عبیدالله رو به زینب كرد و گفت: ستایش خدا را كه شما خانواده را رسوا ساخت و كشت و نشان داد كه آنچه میگفتید دروغی بیش نبود. [
در این جمله که برای سوزاندن دل زینب گفته چند موضوع به چشم میخورد . اول 1- ستایش خدا (مزورانه )2
2- خود را بر حق جلوه دهد و کار خود را درست اعلام کند در صورتی که اصلا چنین چیزی نیست .
3-تلخی های ظاهری ان را و ستم را به خدا نسبت دهد
4-کشتن و رسوا ساختن را به خدانسبت میدهد
5-اشاره به دین محمدص که دروغ میانگارد
همه اینها تهمت و افتری به حضرت سبحان است که جنایتی بزرگ و آشکار است
قرآن میفرماید : و من اظلم ممن افتری علی الله کذبا
جای تامل است که چگونه ابن زیاد نانجیب بر مملکت اسلامی حکم براند
(در اینجا انسان بیاد صوفیه میافتد که میگویند همه کارها کار خداست)
بگذریم هدف ابن زیاد در این جمله کوتاه سه مطلب است
1- کسب مشروعیت و وارونه کردن قضایا
2-سوزاندن دل زینب سلام الله علیها 3
3-انداختن گناهان بگردن خدا
4-بردن اصل اسلام به زیر سوال
این همان عرایضی بود که قصد بیان ان را داشتیم .در خاتمه به جهت حسن ختام دنباله سخنان زینب سلام الله را می اوریم .
زینب پاسخ داد: ستایش خدا را كه ما را به واسطه پیامبر خود (كه از خاندان ماست) گرامی داشت و از پلیدی پاك گردانید. جز فاسق رسوا نمیشود و جز بدكار، دروغ نمیگوید، و بد كار ما نیستیم بلكه دیگرانند (یعنی تو و پیروانت هستید) و ستایش مخصوص خداست.»[2]
ـ دیدی خدا با خاندانت چه كرد؟
ـ جز زیبایی ندیدم! آنان كسانی بودند كه خدا مقدّر ساخته بود كشته شوند و آنها نیز اطاعت كرده و به سوی آرامگاه خود شتافتند و بزودی خداوند تو و آنان را (در روز رستاخیز) با هم روبرو میكند و آنان از تو، به درگاه خدا شكایت و دادخواهی خواهند كرد، اینك بنگر كه آن روز چه كسی پیروز خواهد شد، مادرت به عزایت بنشیند ای پسر مرجانه.
فصل دوم
انچه تاریخ بیان میکند ابن زیاد ملعون برای تهدید و ارعاب دشمنان حکومت اموی
تحت تدابیر شدید امنیتی سعی کرد به قدرت نمایی بردازد و سر های شهدا را در کوچه ها و گذر گاهها بچرخاند .
اما خود واقف بود که شیعیان حقیقی و اگاه چون آتشی زیر خاکستر فقط متر صد فرصت نشسته اند و از این قدرتنماییهای پوشالی واهمه ای ندارند.
ظاهرا 5 روز شهدا و اسرا را نگه داشته و به انواع مختلف ازار جسمی و روحی داده اند تا پیک یزید دستور العمل بفرستد . یزید از ابن زیاد مطالبه سرهای شهدا و کوچ کلیه اسرا را نموده بود.
چیزی که مسلم است دولت اموی از کشف امور و کسب اطلاع وافشا شدن جنایاتش توسط مردم بیم داشت لذا میبینیم در اولین منزل کاروان اسرا به مسیحیان و راهبان برخورد میکند .
با توجه به اینکه کلیساها و دیر ها در زمن زمان در بیابانها و بیغوله ها ساخته میشد خیلی راحت میتوان دریافت حکومت اموی تصمیم گرفته اسرا را از راهی به شام برساند که ان راه از شهر ها و ابادی ها و مسلمانها دور باشد.
ان قافله در اقامت 5 روزه خود در کوفه ضربات سنگینی را بر پیکره منحوس حکومت اموی وارد کرده و این را هر ناظر بیطرفی به خوبی میتواند درک و تایید نماید .
از اولین شب ورود قافله معجزای رخ داد که نگهبانان شراب و غذا و خواب و راحت را فراموش کردند.
و ان پیدا شدن دسی که این اشعار را نوشت
اَتَرْجُو اُمَّةٌ قَتَلَتْ حُسَیْنا شَفاعَةَ جَدِّهِ یَوْمَ الْحِسابِ
آیا گروهی كه امام حسین(علیه السلام) را كشتند در روز قیامت امید شفاعت جدش را دارند؟
حاملان سرها بسیار ترسیدند، برخی از آنها برخاستند تا آن دست و قلم را بگیرند كه ناگهان ناپدید گشت، وقتی برگشتند دوباره آن دست با جوهر خون آشكار شد و این شعر را نوشت:
فَلا وَ الله لَیْسَ لَهُم شَفیع وَ هُمْ یَومَ القیامَة فی الْعَذاب
بخدا سوگند شفاعت كننده‌ای برای آنها نخواهد بود و آنها روز قیامت در عذاب خواهند بود
دوباره عده‌ای خواستند آن دست را بگیرند كه باز ناپدید شد، برای بار سوم كه برگشتند آن دست با همان شرایط این شعر را نوشت:
وَ قَد قتلُو الحُسینَ بحكم جَور وَ خالف خَلفَهُم حكم الكِتاب
امام حسین (علیه السلام) را از روی ظلم و ستم شهید كردند و با این كارشان مخالف قرآن عمل نمودند.
پیدا شدن این دست و ان قلم و این شعر ان مستی و هرزگی .و خیالات را از سر انان پراند.
راهب دیر صدای ملائک را میشنید که بر سر های بریده سلام میدادند
السلام علیك یابن رسول الله . السلام علیك یا ابا عبدالله.
راهب از دیدن این حالات متعجب شد و ترس او را فرا گرفت. از صومعه خارج شد و میان یاران ابن زیاد رفت و پرسید: بزرگ شما كیست؟ گفتند: خولی. به نزد خولی رفت و پرسید: این سر كیست؟ گفت: سر مرد خارجی است (نعوذبالله) كه در سرزمین عراق خروج كرد و ابن زیاد او را كشت. راهب گفت: نامش چیست؟ خولی جواب داد: حسین بن علی بن ابیطالب(علیه السلام).
باز پرسید: نام مادرش چیست؟ خولی گفت: فاطمه بنت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله).
راهب با تعجب پرسید: همان محمدی كه پیغمبر خودتان است؟
خولی گفت: آری. راهب فریاد می‌زد كه هلاكت برای شما باد به خاطر كاری كه كردید. از آنها خواهش كرد سر مبارك حسین(علیه السلام) را تا صبح نزد او بگذارند. خولی گفت: نمی‌توانیم بدهیم تا نزد یزید بن معاویه ببریم و از او جایزه بگیریم. راهب گفت: جایزه تو چقدر است؟
خولی پاسخ داد: ده هزار درهم. راهب گفت كه من ده هزار درهم به تو می‌دهم. خولی هم پذیرفت، درهم را گرفت و سر مطهر را به راهب سپرد.
ابن هشام میگوید: وقتی سر را از راهب گرفتند، به راه افتادند تا نزدیك دمشق رسیدند به یكدیگر گفتند بیائید این درهم‌ها را میان خود تقسیم كنیم تا یزید از آنها خبردار نشود، كیسه‌های درهم را باز كردند و دیدند سفال شده است. بر روی آن نوشته شده است "فلا حسبن الله غافلا عما یعلم الظالمون" (سوره ابراهیم، آیه 42)؛ گمان مبرید خدا از آنچه ستمكاران انجام می‌دهند غافل است. بر روی دیگری نوشته بود گو سیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون"؛ و به زودی ستمكاران بدانند چه سرانجامی دارند.
حاملان سر، سفال‌ها را در نهری ریختند. خولی گفت: این راز را پوشیده نگهدارید و با خود گفت: انا لله و انا الیه راجعون، حذر الدنیا والاخرة
بن شهر آشوب میگوید یكی از كرامات امام زیارتگاه‌هایی است كه از سر ایشان به جای مانده است؛ در كربلا و در شهرهای عسقلان، موصل، نصیبین، حماه، حمص، دمشق و دیگر مكان‌ها میباشد. (یعنی این كه وجود سر مقدس امام در این مكان‌ها ، زیارتگاه‌های معروف دارد، برای نمونه وقتی خواستند به شهر موصل روند شخصی را به نزد حاكم شهر موصل فرستاند كه توشه و آذوقه برای آنها فراهم كند و شهر را آذین كنند، اهل موصل گفتند هر چه می‌خواهید برای شما فراهم می‌كنیم ولی از آنها درخواست كردند كه به شهر نیایند، بیرون شهر منزل كنند و از همانجا بروند، آنها در یك فرسخی شهر منزل كردند و سر شریف را روی سنگی نهاند، از آن سر مقدس قطره خونی بر آن سنگ چكید و مانند چشمه‌ای از آن خون می‌جوشید.)
مردم هنگام محرم اطراف آن جمع میشدند و مراسم عزاداری بر پا می‌كردند
مسیر حرکت کاملا دایره وار است و نمیتوان تصور کرد که به خاطر موانع طبیعی یا کویری و خشک این مسیر را انتخاب کرده باشند بلکه بخاطر نداشتن پایگاه مردمی رژیم پیوسته در صدد اغفال و فریب مردم بوده است .
بگذریم که در شهر موصل هم از ورود کاروان به شهر جلوگیری کرده و احتمال طرد آنها در شهرهای دیگر هم بعید و دور از ذهن نیست .
بنا بر این کاروان اسرا با افراد اراذل و اوباش ساعات سختی را سپری کرده اند و این همه اقدامات امنیتی میرساند که آنها مجبور بودند این کاروان را با سرعت عبور دهنداین خود فشار مضاعفی بر اسرا بود و حتی خود نگهبانان نیز استراحت و آذوقه کافی نداشتند .
منزل اول تکریت
(در کامل بهائی آمده است: چون سر امام حسین علیهالسلام را از کوفه بیرون آوردند، مأموران ابن زیاد از قبایل عرب بیمناک بودند که شاید هنوز قدری از غیرت دینی که در ایشان باقی مانده، آنان را وادارد که سر امام علیهالسلام را از دست ایشان بگیرند، از این روی، دور از جاده اصلی، و از بیراهه حرکت میکردند!
- مشهد النقطه
حاملان سر مقدس در اثنای راه به این مکان رسیدند و سر مقدس را بر روی سنگ بزرگی که آنجا بود نهادند، ناگهان قطرهای خون از آن سر مقدس بر آن سنگ چکید و پس از آن هر ساله در روز عاشورا از آن سنگ خون می‌جوشید! و مردم از اطراف بر گرد آن صخره اجتماع میکردند و مجلس عزا و ماتم برای امام حسین علیهالسلام برپا میداشتند.
- 2وادی النخله(
شب را در وادی النخله» فرود آمدند و در طول شب صدای نوحه جنیان را می‌شنیدند(19):
نساء الجن یبکین من الحزن شجیات
و اسعدن بنوح للنساء الهاشمیات
و یندبن حسینا عظمت تلک الرزیات
- موصل
صبحگاه از راهی دیگر، قصد کحیل» کرده جانب جهینه»(23) را در پیش گرفتند و والی موصل»() را از ورود خود باخبر ساختند، وی دستور داد شهر را زینت کرده و گروهی را به بیرون از شهر فرستاد!
مردم گفتند: بدون تردید، این سر حسین بن علی علیهالسلام است که او را خارجی گویند! چهار هزار کس، آماده جنگ شدند تا سر مطهر را از آنان بستانند و زیارتگاهی برپا کنند و والی خود را از دم شمشیر بگذارنند؛ به روایتی گفتند: تبا" لقوم کفروا بعد ایمانهم اضلالة بعد هدی؟ ام شک بعد یقین ؟» ، مأموران چون از قصد مردم باخبر شدند مسیر خود را تغییر داده و به قصد تل اعفر» و جبل سنجار»( حرکت کردند تا در نصیبین» منزل گزیدند.
6 - نصیبین(
و چون به نصیبین» رسیدند، منصور بن الیاس به آراستن شهر دستور داد! و آینهها را در کار آرایش بکار بردند! و کسی که سر مقدس امام علیهالسلام با او بود، خواست که وارد شهر شود، ولی اسب او فرمان او را نبرد، اسب دیگر آوردند، آن اسب نیز اطاعت نکرد! تا چند اسب عوض کردند، ناگاه سر مطهر را دیدند که بر روی زمین است! ابراهیم موصلی، آن سر مقدس را برداشت و نیک در آن نگریست تا اینکه آن را شناخت و آنها را ملامت کرد، اهل شهر چون این صحنه را مشاهده کردند، آن سر مقدس را از وی گرفته و او را کشتند و سر مطهر را در بیرون شهر گذاردند و به درون شهر نبردند! و گویا بعدها همانجا که سر شریف افتاده بود زیارتگاه شد
و در قمقام زخار آمده است: در اینجا سر امام را به مردم نشان دادند! زینب کبری علیها السلام از مشاهده آن صحنه جانخراش، طاقت از دست داد و این ابیات را زمزمه کرد: انشهر مابین البریة عنوة و والدنا اوحی الیه جلیل کفرتم برب العرش ثم نبیه کان لم یجئکم فی امان رسول لحاکم اله العرش یا شر امة لکم فی لظی یوم المعاد عویل
7 - عین الورده(
کاروان، بامدادان به عین الورده» رسید و والی آنجا را خبر کردند، او و اهل آن شهر پذیرفتند که آن سرها در شهر بگردانند، و مقرر شد که از باب اربعین داخل گردند، سر منور را در میدان شهر بر نیزه کردند، و از نیمروز تا عصر در معرض تماشای مردم قرار دادند، گروهی شادمانی میکردند که سر خارجی است، و جمعی گریان بودند.
8 - رقه(34)
آنگاه مأموران ابن زیاد، سر امام حسین علیهالسلام و سایر شهدا را از عین الورده» حرکت دادند و طی طریق کردند تا به رقه» رسیدند.
9 - جوسق(35)
هنگامی که کاروان از رقه» عبور کردند، بر مکانی به نام جوسق» وارد شدند و از آنجا نیز حرکت کرده و بسوی فرات ره سپردند تا به نزدیکی‌های بسر»(36) رسیدند و از این مکان به والی حلب» نامهای نوشتند و آنان را از جریان کار خود آگاه ساختند و شب را در دعوات» و یا در حلب» بسر بردند!
10 - دعوات(37)
مأموران چون به نزدیک دعوات» رسیدند، نامهای به والی آنجا نوشته که: ما سر حسین را با خود آوردهایم.
او چون بر مضمون نامه آگاه شد، دستور داد تا در بوق‌ها و کرناها بدمند و خود نیز برای استقبال از شهر بیرون آمد، سپس سر مقدس امام را بر نیزه زده و از دروازهای که آن را اربعین مینامیدند وارد نموده و در یکی از میدان‌های شهر آن سر مطهر را از ظهر تا عصر در معرض تماشای مردم قرار دادند، در این شهر نیز گروهی گریان بودند و جماعتی شادی میکردند و میگفتند: این سر خارجی است که بر یزید خروج کرده است!
پس شب در آنجا ماندند، و صبح به طرف حلب» حرکت کردند. علی بن الحسین علیهالسلام در آن هنگام گریست و این شعر را خواند:
لیت شعری هل عاقل فی الدیاجی
بات من فجعة امان یناجی
انا نجل الامام ما بال حقی
ضائع بین عصبة الاعلاج(38)(39)
11 - حلب
در سمت غربی حلب» کوهی است که آن را جبل جوشن» مینامند و از آن مس استخراج کرده و به سایر شهرها میفرستادند، و گویند از آن هنگام که خاندان و اهل بیت حسین بن علی علیهالسلام را بدانجا عبور افتاد، آن معدن از بین رفت، زیرا یکی از همسران امام حسین علیهالسلام در دامنه ان کوه، فرزند خود را سقط کرد.
نوشتهاند که: او از اهالی آن معدن آب و نان خواست ولی آنان مضایقه کرده و دشنام دادند! او آنان را نفرین کرد و پس از آن دیگر کسی از آن کوه سود نبرد. و در قسمت جنوب آن کوه، موضعی است که آن را مشهد السقط» و مسجد الدکَه» مینامند، و نام آن فرزند سقط شده، محسن بن حسین علیهالسلام است(40).
12 - قنسرین(41)
نطنزی در خصائص نقل کرده است که: مأموران ابن زیاد، بهمراه سر امام حسین علیهالسلام در منزلی به نام قنسرین» فرود آمدند، مرد راهبی از صومعه خود بیرون آمد و مشاهده کرد که از آن سر مقدس نوری بسوی آسمان ساطع است !
راهب به نزد حاملان سر آمد و 10 هزار درهم به آنان داد و آن سر مقدس را گرفت و به صومعه برد، پس صدائی شنید که هاتفی میگفت: خوشا به حال تو! و خوشا به حال آنکه حرمت این سر را شناخت.
راهب سر برداشت و گفت: یا رب! بحق عیسی، این سر مقدس را اجازه فرما که با من سخن بگوید:
در این هنگام آن سر مقدس به سخن آمده فرمود: ای راهب! چه میخواهی ؟!
راهب گفت: تو کیستی ؟!
آن سر مقدس فرمود: انا ابن محمد المصطفی و انا ابن علی المرتضی و انا ابن فاطمة اهراء، انا المقتول بکربلا، انا المظلوم، انا العطشان!» و بعد از این جملات سکوت کرد.
آن راهب صورت بر صورت آن حضرت نهاد و گفت: صورت از صورتت بر نمی‌دارم تا اینکه بگویی که شفیع من خواهی بود در روز قیامت.
باز آن سر مقدس به سخن در آمد و گفت: به دین جدَم محمد باز گرد.
پس راهب گفت: اشهد ان لا اله الا الله و اشهد انَ محمَد رسول الله» پس آن حضرت شفاعت او را قبول کرد.
چون آن گروه صبح کردند، آن سر مقدس را از راهب گرفته و حرکت کردند، و هنگامی که به میان وادی رسیدند دیدند که آن 10 هزار درهم به سنگ مبدل شده است.(42)
- بحار الانوار 45/303.
در صواعق المحرمة 231 این جریان را به این شکل نقل کرده است:
راهب در دیر خود، آن سر مقدس را دید که نوری از آن ساطع است پس به نزد آن لشکر و نگاهبانان آمده و گفت: از کجا آمدهاید؟ گفتند: از عراق، با حسین جنگ کردهایم! راهب گفت: با پسر دختر پیغمبر و فرزند پسر عم رسول و پیغمبر خودتان؟ گفتند: آری! گفت: وای بر شما! اگر عسیی بن مریم را فرزندی بود ما او را برچشمان خود مینشاندیم! از شما تقاضایی دارم! گفتند: چیست؟ گفت: به امیر خود بگوئید، 10 هزار درهم نزد من است که از پدرانم به ارث بردهام آن را از من بگیرد و این سر مقدس را تا هنگام رفتن از این جا در اختیار من بگذارد. و آنان جریان را به امیر خود گفتند و او موافقت کرد و درهم‌ها را گرفت و سر مقدس را به او سپرد. راهب آن سر مقدس را به مشک و کافور، معطر کرد و در پارچه‌یی قرار داد و در دامن خود نهاد و زار زار گریست تا هنگام رفتن آن راهب به سر مقدس گفت: فردای قیامت مرا نزد جدت شفاعت کن و من به یگانگی خدا و رسالت محمد شهادت داده و مسلمان شدم. آنگاه به آن لشکر گفت: من میخواهم با امیر شما صحبت کنم پس نزدیک او آمد و گفت: تو را به خدا و بحق محمد سوگند می‌دهم آنچه با این سر مقدس تاکنون کردهاید، دیگر مکنید! و این سر مقدس را از صندوق بیرون نیاورید! امیر گفت: چنین خواهیم کرد! پس سر را به آنها تسلیم کرد و خود از دیر به زیر آمد و به یکی از کوهستان‌ها برای عبادت رفت ولی آنان با آن سر مقدس همانند گذشته عمل کردند! و چون به دمشق نزدیک شدند دیدند که آن درهم‌ها تبدیل به خزف شده است! و هر یک جانب آن نوشته شده (و لا تسحبن)
13 - معرة النعمان (43)
چون حاملان سر به معرة النعمان» رسیدند، اهالی آنجا به آنان خدمت کرده و خوراک و نوشیدنی در اختیار آنان قرار دادند و پاسی از روز را در آنجا ماندند و از آنجا رهسپار شیزر» شدند.
14 - شیزر(44)
چون به شیزر» رسیدند، پیرمردی گفت: این سر که به آنان همراه است، سر حسین بن علی است. اهالی آنجا با هم سوگند خوردند که به هیچ روی، آنان را به منطقه خود راه ندهند، لذا آنان بدون آنکه در آنجا توقف کنند، به حرکت خود ادامه دادند تا به کفر طالب» رسیدند.
15 - کفر طالب (45)
اهالی آنجا نیز درها را به روی آنان بستند و حاملان آن سر مقدس، هر چه از آنان آب طلب کردند، گفتند: به شما آب نمی‌دهیم، چرا که حسین و اصحاب او را تشنه شهید کردهاید.
16 - سیبور(46)
آنان بناچار از کفر طالب» کوچ کرده و به سیبور» رسیدند. از حضرت امام سجاد علیهالسلام در این منزل نیز شعری چند نقل کردهاند.
پیرمردی از هواداران عثمان، مردان سیبور» را گرد آورده و گفت: زینهار! فتنه مکنید، راه دهید تا مانند دیگر شهرها از اینجا بگذرند! جوانان امتناع کردند، پل ارتباطی آن منطقه را خراب کردند و سلاح بر گرفته آماه جنگ شدند. از طرفین تنی چند کشته شدند. ام کلثوم علیها السلام دعا نمود که خداوند ارزاق آنها را ارزان و آبشان را گوارا سازد و شر ستمگران را از آنان باز دارد.
از امام سجاد علیهالسلام نقل شده که اشعاری را در سیبور» خوانده است که از آن جمله این بیت است:
آل الرسول علی الاقتاب عاریة
و آل مروان یسری تحتهم نجب(47)
17 - حماة (48)
از سیبور» رهسپار حماة» شدند، در آنجا نیز دروازهها را بر روی آنان بستند و از ورودشان به آنجا جلوگیری کردند(49).
- حمص (50)
به ناگزیر، از حماة» گذشته تا به حمص» رسیدند، والی آنجا را از ورود خود آگاه ساختند و از او خواستند تا به حمص» وارد شوند، ولی در آنجا نیز با مقاومت مردم روبرو شدند، و با پرتاب سنگ از آنان پذیرایی کردند تا تنی چند از مأموران را کشتند. آنان مسیر خود را تغییر دادند تا از دروازه شرقی شهر در آیند! آن دروازه را نیز بستند و گفتند: لا کفر بعد ایمان و لا ضلال بعد هدی» هرگز اجازه نخواهیم داد که سر مبارک امام را وارد این شهر کنید، و حاملان آن سر مقدس ار از آنجا دور کردند و آنان به جانب بعلبک» حرکت کردند.
19 - بعلبک (51)
چون حاملان سر مقدس امام علیهالسلام به بلعبک» رسیدند، والی آنجا را از ورود خود باخبر ساختند، و او اهالی آنجا را به پیشواز فرستاد در حالی که پرچم‌هایی را با خود حمل میکردند و فرزندان خود را به تماشای اسیران آورده بودند!(52)
و در بحار آمده است که: ام کلثوم علیهاالسلام گفت: اباد الله خضراتهم و لا اعذب الله شرابهم و لا رفع الله ایدی الظلمة عنهم»!(53)
چون علی بن الحسین علیهالسلام این کلمات را شنید، گریست و فرمود:
و هو امان فلا تفنی عجائبه
من الکرام و ما تهدی مصائبه
یا لیت شعری الی کم ذا تجاذبنا
فنونه و ترانا لم نجاذبه
یسری بنا فوق اقتاب بلا وطا
و سائق العیس یحمی عنه غاربه
کاننا من اساری الروم بینهم
کان ما قاله المختار کاذبه
کفرتم برسول الله و یحکم
فکنتم مثل ما ضلت مذاهبه(54)(55)
کوفیان آن شب را در بعلبک» خفتند و بامدادان به راه افتادند و شبانگاه در نزدیکی صومعه راهبی فرود آمدند و در آنجا منزل نمودند(56)
انبیا و سر مطهر
ابن لهیعه میگوید: طواف خانه خدا میکردم که ناگهان مردی را دیدم که پرده خانه را گرفته و میگوید: اللهم اغفر لی و لا اراک فاعلا"» خدآیا مرا بیامرز هر چند میدانم که از گناهی که کردهام، نخواهی گذشت!».
به او گفتم: ای بنده خدا! بترس و چنین (با خدا) سخن مگوی! که اگر گناهان تو بشماره دانههای باران و برگ درختان هم باشد، خداوند تو را ببخشاید که او آمرزنده مهربان است.
گفت: نزدیک من آی تا داستان خود را برای تو بگویم.
نزدیک او رفتم، گفت: ابن‌زیاد مرا با 50 نفر بهمراه سر مطهر امام حسین علیهالسلام به شام فرستاد و ما را عادت چنین بود که چون در منطقهای فرود میآمدیم، آن سر مقدس را در صندوقی مینهادیم و در اطراف آن نشسته و شراب میخوردیم!! یکی از شب‌ها، همراهان من شراب نوشیدند و مست شدند ولی من آن شب شراب ننوشیدم، تاریک شب همه جا را گرفت و نیمه شب فرا رسید، نور شدیدی را مشاهده کردم و گویا درهای آسمان را دیدم که گشوده شد! حضرت آدم، نوح، ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، محمَد مصطفی صلی اللَه علیه و آله و سلَم و جبرئیل امین با گروهی از فرشتگان به زمین آمدند، ابتدا" جبرئیل نزدیک صندوق آمد و سر مقدس امام را بیرون آورد و در آغوش گرفت و بوسید و پیامبران نیز چنین کردند، و چون نوبت به رسول خدا (ص) رسید بشدت گریست و پیامبران علیهمالسلام به او تسلیت گفتند، سپس جبرئیل عرض کرد: یا رسول الله! حکم باری تعالی چنین است که هر چه درباره این امت فرمان دهی، اطاعت کنم! اگر خواهی زمین را بلرزانم و همانگونه که با قوم لوط رفتار کردیم، با اینان نیز چنین کنم!
پیامبر صلَی اللَه علیه و آله و سلم فرمود: نمی‌خواهم که کیفر اینان در این جهان باشد، که مرا با اینان در پیشگاه عدل خداوندی موقفی دیگر است و در روز رستاخیز با آنان دشمنی خواهم کرد.
آنگاه دیدم که فرشتگان بسوی ما هجوم آوردند تا ما را بکشند، من فریاد کردم که: الامان! الامان! یا رسول الله!
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: اذهب لا عفر الله لک» برو که خدا تو را نیامرزد»(58).
20 - دمشق
به هرحال اهل بیت رسول اکرم (ص) را همراه سرهای نورانی و پاک به طرف دمشق» آوردند، چون نزدیک دروازه دمشق رسیدند، ام کلثوم علیها السلام، شمر لعنة الله علیه را صدا زد و فرمود: ما را از دروازهای وارد دمشق کنید که مردم کمتر اجتماع کرده باشند و سرها را از میان محمل‌ها دور کنید تا نظر مردم به آنان جلب شده به نوامیس رسول خدا (ص) نگاه نکنند.
شمر ملعون کاملا" بر خلاف خواست ام کلثوم علیها السلام عمل کرد و کاروان اهل بیت را در روز اول ماه صفر(59) از دروازه ساعات(60) - که برای ورود کاروان تزیین شده بود و مردم زیادی در آنجا اجتماع کرده بودند - وارد شهر دمشق کرد، و اهل بیت عصمت علیهم السلام و سرهای مقدس را در این دروازه نگاه داشت تا در معرض تماشای مردم قرار گیرند، سپس آنان را در نزدیکی درب مسجد جامع دمشق، در جایگاهی که اسیران را نگاه میدارند، نگاه داشت!!(61)
در بعضی از نقلها آمده است که: اهل بیت را سه روز در این دروازه نگاه داشتند.
1- مشهور بر سر زبان‌ها، زجر بن قیس(با جیم) است ولی صحیح، زحر بن قیس میباشد.
2- بعید نیست همانگونه که عمر بن سعد سر امام حسین علیهالسلام را زودتر از اهل بیت و در همان روز عاشورا به کوفه فرستاد، عبیدالله نیز قبل از اعزام اهل بیت به شام، ابتدا سر، مقدس امام حسین علیهالسلام را به نزد یزید فرستاده و بعد از آن اهل بیت را با سایر سرها روانه شام کرده باشد، همانگونه که از نقل شیخ مفید استفاده میشود و زندانی کردن اهل بیت که طبری و دیگران نقل آن را تأیید کردهاند، صحت این مطلب را تأیید میکند.
3- تاریخ طبری 5/232 ؛ ارشاد شیخ مفید 2/1.
همچنین نقل شده است که: عبیدالله بن زیاد پس از آنکه سر مبارک امام را برای یزید فرستاد دستور داد تا بانوان و کودکان آن حضرت برای سفر به شام آماده شوند و فرمان داد تا بر گردن علی بن الحسین علیهالسلام زنجیر نهادند و مجفر بن ثعلبه و شمر بن ذی الجوشن را به دنبال آنان روانه کرد، تا رفتند و به آن گروهی که سر امام را برده بودند رسیدند و علی بن الحسین علیهالسلام با کسی سخن نگفت تا به دمشق رسید.
(ارشاد شیخ مفید 2/119). و در ضبط ارشاد مجفر بن ثعلبه (با جیم) آمده و در بعضی نقلها مخفر (با خاء) و در بعضی محفر (با حاء) ذکر شده است.
و از این نقل چنین استفاده میشود که سر مقدس امام را عبیدالله قبل از اهل بیت به شام فرستاده است و این همان چیزی است که قبلا نیز بدان اشاره کردیم.
منابع:
4- الملهوف 71.
5- بحار الانوار 45/145.
6- منتخب طریحی 2/480.
7- قمقام زخار 547.
8- آیا امتی که حسین را کشتند امید شفاعت جد او را دارند در روز حساب ؟!».
9- بحار الانوار 45/305.
10- صواعق المحرقه 192.
11- قمقام زخار 544. و مجلسی رحمه الله در بحار 45/236 از طبری نقل کرده است که حاملان سر مقدس امام، در اولین منزل که به شام میرفتند صدای نوحه فرشتگان را شنیدند: "ای کسانی که به نادانی خود، حسین را کشتید! بشارت باد شما را عذاب و شکنجه؛ همه اهل آسمان شما را نفرین کنند از پیامبر و فرشته و دیگر طوایف؛ شما بر زبان سلیمان و موسی و عیسی صاحب انجیل لعنت شدهاید".
12- بی گمان فاطمه علیها السلام در روز م خواهد آمد در حالی که پیراهن او به خون حسین آغشته است؛ وای بر کسی که شفیعان او دشمنانش باشند، هنگامی که روز قیامت در صور دمیده شود».
13- تکریت بلدهای است بین بغداد و موصل، به بغداد نزدیکتر است و فاصله آن تا بغداد 30 فرسخ میباشد و در غرب دجله واقع شده است. (مراصد الاطلاع 1/268).
14- حصاصه قریهای است نزدیک قصر ابن هبیره و از نواحی کوفه است. (معجم البلدان 2/263).
15- از این نقل چنین بر میآید که حاملان سر از معرفی سر مقدس امام علیهالسلام بیم داشتند، لذا امام علیهالسلام را خارجی یعنی کسی که بر یزید خروج کرده معرفی میکردند.
16- قمقام زخار 2/547.
17- مقتل الحسین مقرم 346.
- وادی النخله، مکانی را به این نام در معجم البلدان و دیگر کتب نیافتم، ولی در مراصد الاطلاع موضعی به نام نخلا ذکر کرده است که از نواحی موصل شرقیه نزدیک خازر است و شاید مراد از وادی النخله آن باشد. (مراصد اطلاع 3/1363).
19- قمقار زخار 2/548.
20- ن جن از غصه و حزن میگریند، و برای ن هاشمی نوحه مینمایند؛ بر حسین و بزرگی این مصیبت‌ها ندبه میکنند و بر چهره خود لطمه میزنند؛ و جامههای سیاه بعد از لباس‌های کتانی در بر میکنند».
21- بحار الانوار 45/236.
22- کحیل: شهری بزرگی بوده در کنار دجله و بالاتر از تکریت و در سمت غربی آن واقع شده است، ولی اکنون اثری از این شهر نیست. (معجم البلدان 4/439).
23- جهینه، به ضم جیم: منطقهای است از نواحی موصل که در کنار دجله قرار گرفته و تا موصل یک منزل راه است. (مراصد الاطلاع 1/363).
24- موصل: شهر مشهور و قدیمی است که در کنار دجله قرار گرفته و در وسط آن شهر، قبر جرجیس پیامبر است. (مراصد الاطلاع 3/1333.
25- وای بر گروهی که بعد از ایمان کافر شدند، آیا گمراهی بعد از هدایت و شک پس از یقین ؟!».
26- یتل اعفر، بعضی آن را تل یعفر میگویند، و آن قلعهای است بین سنجار و موصل، و در آن رودخانهای جاری است. (مراصد الاطلاع 1/268).
27- سنجار: شهر مشهوری است از نواحی جزیره، که در کنار کوهی واقع است و از آنجا تا موصل سه روز راه است و تا نصیبین نیز همین اندازه. (قمقام زخار 551).
28- قمقام زخار 548.
29- نصیبین: شهر آبادی است از بلاد جزیره، که در م (انجیل )بشارت عیسی بر امدن رسول اعظم ابالحسن - ابالیتیم - امام علی ع کربلا- از دید گاه ( اخلاق- تاریخ - روانشناسی - ادبیات و اسطوره سازی)
درباره این سایت